Yüksək təhsil inkişafın təməlidir
H.Əliyev: Təhsil millətin gələcəyidir
Ulu Öndər Heydər Əliyev deyirdi: təhsil millətin gələcəyidir. Bu müdrik kəlam günümüzün və gələcəyin inkişaf vektorlarını müəyyən edir. Doğrudan da, təhsil hər bir millətin inkişafının təməlidir. Ümummilli lider Heydər Əliyev ideyalarını yaradıcı surətdə reallaşdıran ölkə başçısının təhsilə daimi və böyük qayğısı bu sahənin sürətli inkişafına təkan vermişdir.
Təhsil formal və ya qeyri-rəsmi təhsil mühitində baş verən bilik, bacarıq və dəyərlərin mənimsənilməsi prosesidir. Bu proses insanın idrak imkanlarını zənginləşdirməyə və şəxsiyyətin inkişafına sistemli və məqsədyönlü təsir göstərir.
Müstəqilliyimizin ilk illərində ciddi zərbələr almış Azərbaycan təhsil sistemi haqda ümummilli liderin “təhsil sahəsi həyatımızın ən gərəkli, ən mühüm sahəsidir. O, milli məqsədlər, mənafelər əsasında qurulmalıdır” müddəasından irəli gələn hədəflər, bu gün dünyəvi elmi-pedaqoji çərçivədə milli təhsil sisteminin inkişaf etdirilməsi Azərbaycan prezidentinin daima diqqət mərkəzindədir. Cənab Prezident İlham Əliyevin 2013-cü il 24 oktyabr tarixli sərəncamı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan Respublikasında təhsilin inkişafı üzrə Dövlət Strategiyası”nda qarşıya qoyulan məqsəd və vəzifələrə uyğun olaraq ölkəmizdə mövcud təhsil sisteminin hərtərəfli inkişafı üçün beş strateji istiqamətdə genişmiqyaslı tədbirlərin həyata keçirilməsi nəzərdə tutulur.
Cənab Prezident İlham Əliyevin 19 iyun 2009-cu il tarixdə təsdiq etdiyi “Təhsil haqqında” Qanunun ilk müddəasında deyildiyi kimi, bu qanun “vətəndaşların Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasında təsbit olunmuş təhsil hüququnun təmin edilməsi sahəsində dövlət siyasətinin əsas prinsiplərini və təhsil fəaliyyətinin tənzimlənməsinin ümumi şərtlərini müəyyən edir, təhsilin ayrı-ayrı pillələri üzrə müvafiq qanunların və digər normativ hüquqi aktların qəbul edilməsində baza rolunu oynayır”. Bütünlükdə milli təhsil sistemini dünya standartları səviyyəsinə yüksəltmək kimi önəmli bir məqsəd uğrunda cənab Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə həyata keçirilən islahatları bir neçə aspektdən aşağıdakı kimi səciyyələndirmək mümkündür:
Təhsilə investisiyalar: Azərbaycanın təhsil sisteminə mühüm investisiyalar qoyulub. Təhsil müəssisələrinin tikintisi və müasirləşdirilməsi, müasir avadanlıqların alınması və təhsil proqramlarının hazırlanması üçün vəsait ayrılıb.
Universitetlərin inkişafı: Çoxlu sayda yeni universitetlər və kolleclər açılıb, bu da təhsil imkanlarının artmasına səbəb olub.
Təhsil sistemində islahatlar: Ali təhsilin müasirləşdirilməsi, keyfiyyətinin və onun əlçatanlığının yüksəldilməsi məqsədilə müxtəlif islahatlar aparılıb. Yeni təlim proqramları tətbiq edilib, dərsliklər yenilənib, müəllim hazırlığı təkmilləşdirilib, elmi-tədqiqat bazaları və avadanlıqları genişləndirilib.
Təhsilə çıxış imkanlarının artırılması: Dövlət tərəfindən təhsil almaq istəyən tələbələrə təqaüdlər və maliyyə dəstəyi verilməklə ali təhsilə çıxış imkanlarının artırılması istiqamətində xeyli işlər görülüb. Bundan əlavə, İnternetə çıxış olan hər yerdə təhsil resurslarına çıxışı təmin etmək üçün onlayn təhsil sistemi hazırlanıb.
Beynəlxalq əlaqələr: Azərbaycanın müstəqilliyi ali təhsil sahəsində beynəlxalq əlaqələrin qurulmasına yol açıb. Ölkə universitetləri dünyanın müxtəlif ölkələrinin universitetləri və təşkilatları ilə fəal əməkdaşlıq etməyə, təcrübə mübadiləsi aparmağa, əcnəbi tələbələri cəlb etməyə və birgə tədqiqatlar aparmağa yönəlib. Xarici universitet və təşkilatlarla tələbə və müəllim mübadiləsinə, birgə layihələrə və qabaqcıl təhsil təcrübəsinin tətbiqinə şərait yaradan çoxsaylı müqavilələr imzalanıb.
Elmi potensialın gücləndirilməsi: Dövlət tərəfindən ölkədə elmi tədqiqatların və innovasiyaların artmasına təkan verən elmi tədqiqatlara, laboratoriyaların və elmi mərkəzlərin yaradılmasına fəal şəkildə sərmayələr qoyulub.
Ali təhsilin statusunun yüksəldilməsi: Universitetlərin akkreditasiya sisteminin təkmilləşdirilməsi istiqamətində tədbirlər həyata keçirilib, Azərbaycan təhsilinin nüfuzunun artmasına kömək edən universitet reytinqləri tətbiq edilib. Təhsilin bu qədər vacib olmasını şərtləndirən mühüm amillər var. Hər şeydən əvvəl, təhsil iqtisadiyyatın müxtəlif sahələrində səmərəli işləməyə qadir olan yüksəkixtisaslı işçi qüvvəsinin formalaşmasını təmin edir.
Bacarıqlı və savadlı işçilər məhsuldarlığın artmasına və innovativ inkişafa töhfə verir.
İkincisi, təhsilli insanların əmək bazarında daha çox imkanları və daha yüksək gəlir səviyyələri var. Onlar sağlamlıq, təhlükəsizlik, şəxsi maliyyə planlaşdırması və ictimaiyyətin iştirakı da daxil olmaqla həyatın müxtəlif sahələrində əsaslandırılmış qərarlar qəbul edə bilərlər.
Üçüncüsü, təhsil yeni ideyaların, innovasiyaların və texnologiyaların yaranmasına və inkişafına kömək edir. Təhsilli insanlar tənqidi düşünmə, problem həll etmə, yaradıcı düşünmə bacarıqlarına malikdirlər və elmi tədqiqatlara, texnoloji inkişafa və iqtisadi artıma töhfə verə bilərlər.
Dördüncüsü, təhsil bərabər imkanları təşviq edir və sosial-iqtisadi bərabərsizliklərin aradan qaldırılmasına kömək edir. Təhsil ictimai həyatda iştirak etmək və vətəndaş cəmiyyəti yaratmaq üçün zəruri olan bilik və bacarıqları inkişaf etdirir.
Həqiqətən də, müasir dünyada hər bir ölkənin uğurunu biliklər, elm, texnologiyalar və təhsil müəyyən edir. Təhsil yeni texnologiyalar hazırlayan, elmi kəşflərə töhfə verən alim, tədqiqatçı və mühəndislərin mənbəyidir. Təhsil sisteminin inkişafı elmi tədqiqatlara, müxtəlif sahələrdə innovasiyalara və həyat keyfiyyətinin yaxşılaşmasına kömək edir, həyat standartlarını yaxşılaşdırır, məlumatlılığı və tənqidi düşüncəni inkişaf etdirir, iqtisadi artımı və sosial sabitliyi təşviq edir. Təhsil firavan və ədalətli cəmiyyət yaratmaq üçün ən mühüm vasitələrdən biridir. Aparıcı beynəlxalq təşkilatların statistik təhlilləri Azərbaycan təhsilinin beynəlxalq rəqabətə davamlılıq göstəricilərinin və Azərbaycan Respublikasının ərazisində yerləşən ali təhsil müəssisələrinin reytinq səviyyəsinin yüksəldilməsinin zəruriliyini bir daha sübut edir.
Təranə Əliyeva, Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin (UNEC)
Rəqəmsal texnologiyalar və tətbiqi informatika kafedrasının dosenti, f.r.e.n
.jpg)
