Bəyannamələrin təqdim edilməsinin son müddəti martın 31-də başa çatır
Bəyannamələrin təqdim edilməsinin son müddəti martın 31-də başa çatır
Mart ayının 31-də bir sıra vergilər, o cümlədən əmlak vergisi üzrə bəyannamələrin təqdim edilməsinin son müddəti bitir. Xatırladaq ki, illik vergilər həmin bəyannamələrin verilməsi üçün müəyyən edilmiş son müddətədək ödənilməlidir.
Hüquqi şəxslərin əmlak vergisi üzrə vergitutma məqsədləri üçün müəssisənin əmlakının orta illik qalıq dəyəri götürülür. Avtonəqliyyat vasitələrinin sahibləri yol vergisi ödəyiciləri olduqlarına görə avtonəqliyyat vasitələrindən əmlak vergisi tutulmur. Əmlak vergisinin ödəyiciləri olan hüquqi şəxslər cari vergi ödəmələri kimi hər rübün ikinci ayının 15-dən gec olmayaraq əvvəlki ildəki əmlak vergisinin 20 faizi həcmində vergi ödəməlidirlər.
Əvvəlki hesabat ilində əmlak vergisi ödəyicisi olmayan və növbəti ildə bu verginin ödəyicisi olan, habelə yeni yaradılmış və əmlak vergisi ödəyicisi olan hüquqi şəxslər əmlakın əldə edildiyi rübdən sonra hər rübün ikinci ayının 15-dən gec olmayaraq, həmin əmlaka görə hesablanmalı olan illik əmlak vergisi məbləğinin 20 faizi miqdarında cari vergi ödəmələrini həyata keçirməlidirlər. Müəssisələr tərəfindən dövlət büdcəsinə hesabat dövrü üçün ödənilməli olan verginin məbləği hesabat dövrü ərzində əvvəllər hesablanmış ödəmələr nəzərə alınmaqla müəyyən edilir.
Əmlak vergisi üzrə cari vergi ödəmələri hesabat ili başa çatdıqdan sonra yenidən haqq-hesab edilməli və bu zaman hesablanmış cari vergi məbləği hesabat üzrə vergi məbləğindən çox olduğu halda, artıq hesablanmış cari vergi və ona uyğun faiz məbləğləri azaldılmalı, az olduğu halda isə dövlət büdcəsinə əlavə məbləğ ödənilməlidir.
Bəs hüquqi şəxslərin əmlak vergisinin hesablanması qaydaları necədir? Vergi qanunvericiliyinə uyğun olaraq, müəssisənin orta illik qalıq dəyəri hesablanarkən əmlakın hesabat ilinin əvvəlinə və sonuna qalıq dəyəri toplanıb ikiyə bölünür. Müəssisə hesabat ili ərzində yaradıldıqda və ya əmlak vergisi olduqda isə onun əmlakının yaradıldığı və ya əmlak vergisi ödəyicisi olduğu tarixə və ilin sonuna qalıq dəyəri toplanaraq 24-ə bölünür və alınan nəticə müəssisənin yaradıldığı və ya əmlak vergisi ödəyicisi olduğu aydan sonra ilin sonuna qədər olan ayların sayına vurulur. Məsələn, fərz edək ki, müəssisə may ayında yaradılmış və yaradıldığı tarixə onun əmlakının (avtonəqliyyat vasitələri istisna olmaqla) dəyəri 20.000 manat olmuşdur. Həmin ilin sonuna müəssisənin əmlakının balans üzrə qalıq dəyəri 28.000 manat təşkil etmişdir. Bu halda qeyd olunan müəssisənin əmlakının orta illik qalıq dəyəri 14.000 ((20000 +28000):24 x 7) manata bərabərdir. Beləliklə, həmin müəssisə 140 (14000 x 1%) manat məbləğində əmlak vergisi ödəməlidir.
Müəssisə hesabat ili ərzində ləğv edildikdə və ya sadələşdirilmiş verginin ödəyicisi olduqda, onun əmlakının ilin əvvəlinə və ləğv edildiyi və ya sadələşdirilmiş verginin ödəyicisi olduğu tarixə qalıq dəyəri toplanaraq 24-ə bölünür və ilin əvvəlindən müəssisənin ləğv edildiyi və ya sadələşdirilmiş verginin ödəyicisi olduğu aya qədər olan ayların sayına vurulur. Məsələn, fərz edək ki, müəssisənin əmlakının (avtonəqliyyat vasitələri istisna olmaqla) hesabat ilinin əvvəlinə dəyəri 20.000 manat olmuşdur. Müəssisə sentyabr ayında ləğv edilmiş və həmin tarixə onun əmlakının qalıq dəyəri 28.000 manat təşkil etmişdir. Bu halda həmin müəssisənin əmlakının orta illik qalıq dəyəri 16.000 ((20000 +28000):24 x 8) manat olacaqdır.
Qeyd olunan əmlak üzrə verginin məbləği isə 16.000 x 1%=160 manat olacaq.
Toğrul ƏLİYEV
.jpg)
